Filodroom, auteur op FilodroomFilodroom

Filodroom

28 mei 2023

Week van de kinderfilosofie 2023

Van ‘likes’ tot rapportcijfers, van geldprijzen tot medailles en ‘reviews’; op heel veel plekken in onze samenleving worden volwassenen én kinderen gevraagd ergens een waarde aan toe te kennen. Maar wat betekent waarde? Is dat voor iedereen hetzelfde? Waarom kun je een schilderij van jou niet voor veel geld verkopen terwijl een schilderij van Banksy dat door de versnipperaar ging heel duur is? Als iets nu van waarde is, is het dat dan over een week of een eeuw nog steeds? Zijn er dingen die van waarde zijn maar waarvan de waarde moeilijk te meten is? Zijn er dingen die van waarde zijn maar toch niet beschermd worden? Wat is het nut van het toekennen van waarde aan alles? Wat is het verschil tussen waarde en waarden? Kun je eigenwaarde meten?
Tijdens de Week van de Kinderfilosofie kunnen kinderen, aan de hand van die eerste vraag “WAARDELOOS OF WAARDEVOL?”, dit thema verkennen. Dat er interessante filosofische vragen te stellen zijn blijkt wel uit bovenstaande voorbeelden!

Filodroom deed mee met ‘CIRKELS van WAARDE’.
Je kan het materiaal downloaden via de website van filodroom om vervolgens te gebruiken in een workshop voor gezinnen of in de klas.
De activiteit start met een brainstorm, het verzamelen van woorden en ideeën. In de (huis)taak die daaruit voortvloeit stimuleren we om de (groot)ouders te betrekken in het filosofisch denkwerk. Tot slot zullen de deelnemers gericht spreken over de taken en zo dus ook dieper nadenken over het thema waardevol/waardeloos.
Dit lesmateriaal kreeg de naam ‘Cirkels van Waarde’
omdat alle activiteiten in een grote of kleine cirkel gebeuren en omdat het samen nadenken over dit thema een grote meerwaarde is.

De kinderen van het 4de, 5de en 6de leerjaar van VBS De Ark maakten een filosofische huistaak, vrijblijvend. Meer dan de helft van elke klas maakte deze taak en kreeg als beloning een waarde(n)boekje.
Feedback van : Het is iets wat je niet vaak doet, en nu wel eens kan doen. Praten over dingen waar ik anders nooit over praat. Leuk omdat ik wat harder moest nadenken op een leuke manier.
Feedback : Fijn om zo’n gesprekje te hebben met zoon/dochter. Rechtuit zijn. Van mening kunnen veranderen. Verschillende invalshoeken kwamen boven. We leerden elkaar beter kennen. Belangrijk om even stil te staan bij wat waardevol is. In veel dingen is waarde te vinden. Was soms niet makkelijk om te catalogeren als waardevol/waardeloos.
Weer een stapje gezet om meer mensen het plezier en de waarde van filosoferen te laten ervaren.

Filodroom

9 oktober 2022

Speuren in de Broekelei

Bij het onthaal kiezen we samen welke opdrachten hen het meest aanspreken.
De deelnemers krijgen hier ook een tasje mee met hulpmiddelen om de filosofische vragen te ontcijferen.
*Nog een woordje uitleg over hoe ze het filosofisch karakter in een gesprek kunnen bekomen.*
*En dan sturen we hen op pad.*

Zaterdag 8 oktober 2022
Vandaag konden gezinnen opnieuw deelnemen aan de filosofische speurtocht in de Broekelei i.s.m. Natuurpunt.
Het zonnetje, de natuur, speelse opdrachten en boeiende vragen bezorgden hen een fijne namiddag.

Mijn persoonlijke toppers van de dag:
-De reactie van een enthousiaste jogger ‘Oh, filosoferen met kinderen, kei tof.’
-De reactie van een kind bij het lezen van de vraag Hoeveel bomen heb je nodig voor een bos? ‘Oei, dat is moeilijk’ En dan diep nadenken. Een antwoord geven. Om dan toch weer even na te denken of dat antwoord wel klopt. Dat is nu filosoferen se 😉

Filodroom

13 september 2022

Doos vol Vragen @Speelgoedmuseum

Facebook, Tiktok, Snapchat, Instagram, … Op al deze apps kom je in contact met vrienden. De ene heeft er een tiental, de andere een honderdtal en sommige wel duizenden. Tijd om eens te onderzoeken hoe dat kan.
Wanneer is iemand je vriend? Dat is hierbij een belangrijke vraag.

Filodroom maakte een filosofische escapedoos rond het thema vriendschap. Tijdens de Week van de Kinderfilosofie 2022 konden kinderen met enkele vriendjes/vriendinnetjes deelnemen.
Voor het Speelgoedmuseum maakte Filodroom een ‘gezinseditie’.
Hieronder enkele sfeerbeelden.

Zondag 11 september 2022 en
Zondag 25 september 2022

Een doos vol raadsels! Dat schrikte deze gezinnen niet af.
Ze volgden goed de kleurcode, bleven steeds rustig nadenken, verdeelden de taken, ontdekten vlot welke hulpmiddelen ze konden gebruiken.
En dan was het spannend afwachten… Want wie een enveloppe met een foute lettercombinatie opende, kreeg een handicap gedurende het volgende deel van de workshop.
Gelukkig was dat niet nodig 😉

Dankzij de juiste lettercombinatie konden de deelnemers de enveloppe met de filosofische denkopdrachten openen. Ze kozen naar eigen interesse enkele opdrachten uit.
Op de tweede foto zie je een gezin aan de slag met de opdracht maker of kraker. Daarbij selecteerden ze enkele eigenschappen van een vriend.
Samen ontdekten we dat die eigenschappen ook bij hun knuffel pasten.
Is een knuffel dan ook je vriend? Aansluitend deden ze de opdracht erbij horen om daar verder over na te denken. Wat met andere dingen zoals je bed of de televisie? Of dieren zoals een muis of een hond? En (on)bekenden zoals een dokter, een baby of een juf? Kunnen die je vriend zijn?
Enfin, met een hoofd vol nieuwe antwoorden én nieuwe vragen trokken de enthousiaste codekrakers weer huiswaarts.

Filodroom

22 augustus 2022

Zomerschool 2022

Dinsdag 9 augustus 2022
Zomerschool in Mechelen
met kindjes van het derde leerjaar
thema waterpret in Moreelshuis

Babbelen, lachen, tekenen, denken en spelen.
Dat doen we op de zomerschool!

Overwegend nieuwe gezichtjes in het Moreelshuis. Daaronder ook enkele Oekraïense kindjes. Tijdens de voorbereiding kwam google translate dan ook goed van pas. Verder probeerde ik zoveel mogelijk gebaren en prenten te gebruiken om iedereen zoveel mogelijk te betrekken. De belofte van een waterestafette op het einde deed alle kindjes hun beste beentje voorzetten.
We startten met het kennismaken met elkaar en met het thema water. Dan verscheen de ‘waarom-hoed’ op het toneel. De kinderen kregen een dilemma voorgeschoteld en moesten bij de keuze ervan ook kunnen vertellen ‘waarom’ ze die keuze maakten. De dilemma’s varieerden: zwembad vol cola of zwembad vol spuitwater / zwemmen tussen afval of zwemmen tussen haaien / vuil water kan je proper maken of vuil water krijg je niet proper / we kunnen leven zonder water of we hebben water nodig. Die laatste vraag gebruikte ik als aanzet voor een tekenopdracht in de ‘wat-als-boekjes’. Wat als het nooit meer zou regenen? Wat als we moeten toekomen met 6l water per dag? Wat als je geen water kan drinken? Wat als …?
Tot slot gingen de kinderen in kleine groepjes aan de slag met een gedachtenexperiment dat ik aangereikt kreeg via EcoZoo. 5 type mensen – 5 bekers met een ongelijke hoeveelheid water. Wie krijgt welke beker?
Ieder kind, iedere groep had een eigen oplossing klaar en deelde enthousiast hun keuze met elkaar. Die waterestafette hebben ze dan ook dubbel en dik verdiend!

Woensdag 10 augustus 2022
Zomerschool in Mechelen
met kindjes van het tweede leerjaar
thema waterpret in de Tekenacademie

Dansen, zingen, bellen blazen en nadenken over water.
Dat doen we ook op de zomerschool!

De organisatie vroeg me hals over kop te veranderen van locatie.
Naar de tekenacademie? Met kindjes van het tweede leerjaar?
Dat moesten ze me geen twee keer vragen. De wissel zorgde voor een blij weerzien met mijn vroegere werkplek en enkele gezichtjes van de vorige zomerschool. Materiaal verhuizen, workshop beetje aanpassen en klaar is Kees!
Kennismaken deden we met enkele laagdrempelige activiteiten: iets uitbeelden, even brainstormen. De dilemma’s met de ‘waarom-hoed’ en de ‘wat-als-boekjes’ om in te tekenen kwamen ook vandaag weer aan bod. Het tekenen nam voor de Oekraïense kindjes de taalbarrière even weg en ze fleurden helemaal op. Spontaan bedachten ze enkele boeiende filosofische vragen (die deelden ze in het engels uiteraard ;-)).
Voor het tweede deel van de workshop brachten we ons lichaam en onze stem in beweging met enkele opwarmingsoefeningen en leerden we het lied ‘De waterslang’ zingen. Dat kwam van pas voor het blaas-spel: Zo lang het lied duurde, kregen de kinderen de tijd om een nieuwe blaas-opdracht uit te voeren. Tussen al dat blazen door deelden de kinderen hun ideeën en zochten we naar een meest juist antwoord voor uiteenlopende vragen als ‘Mag je met water spelen?’ en ‘Is de mens belangrijker dan een dier?’.

Filodroom

24 oktober 2021

Bijzondere babbeltjes in Sint-Katelijne-Waver

Zondag 10, 17 en 24 oktober 2021
i.s.m. bibliotheek Sint-Katelijne-Waver
met kindjes van het 2de tot 6de leerjaar

Op zondag 10 oktober 2021 gingen we van start met de workshop ‘bijzondere babbeltjes’. Met een heel fijne, enthousiaste bende zochten we naar het belangrijkste verschil tussen een koning en een meester. We stonden ook stil bij kleuren. Kan je met geel een zee tekenen? Hoeveel kleuren zijn er? Is een mengsel van twee kleuren ook een kleur? Is geel op geel een kleur? Is doorzichtig een kleur? Kan je een kleur bedenken die nog niet bestaat? Tot slot knutselden ze een kroon die iedereen mooi moest vinden. Bestaat dat eigenlijk wel: Iets dat iedereen mooi vindt?

Tijdens de tweede workshop kwamen er weer heel wat spelelementen aan bod tijdens het filosoferen met de kinderen. Ze konden bewegen en toneelspelen. En dat allemaal terwijl ze zochten naar een grens tussen tegenstellingen. Wanneer juist wordt iets klein groot? En kan iets tegelijk groot en klein zijn? Tijdens het knutselen van een eigen kriebelbeestje stelden we ons de vraag of dieren kunnen praten. Enkele uitspraken van de kinderen: Praten is geluid maken. Er is altijd geluid, sommige geluiden zijn heel stil zodat we ze niet kunnen horen. Dieren van dezelfde soort begrijpen elkaar en dat is praten.
En hoe zit dat eigenlijk met een papegaai? We speelden poppenkast waarbij de papegaai 4 zinnen leerde van zijn baasje. Hij zegt die zinnen steeds in dezelfde volgorde. Kan hij dan praten? Voeren zij een gesprek?
Enfin, de kinderen hadden heel wat stof om thuis verder over na te denken…

De laatste workshop stond in teken van dilemma’s, angst en donker. Dilemma’s dat zijn heel moeilijke keuzes. Wat zou jij bijvoorbeeld kiezen: Alles wat je aanraakt blijft aan je handen plakken OF je hoort voortdurend het geluid van een stofzuiger? We kozen uit onze kaarten telkens een nieuw dilemma en speelden zo het ‘grote-dilemma-op-dinsdag-spel’. Dat kan dus ook op zondag 😉
Toen kropen we in ons donker hol en kwamen we helemaal in de sfeer met beangstigende muziek en een gedichtje. En wat doe je als je bang bent? Gillen! We zochten uit waar geschreeuw begint, waar fluisteren eindigt en wat roepen eigenlijk is. Vervolgens namen meneer en mevrouw uil ons mee in hun verhaal. Ze lieten ons nadenken over niets. Is niets iets? Is het donker iets? Wat is het tegenovergestelde van niets? Kan je bang zijn van niets? Kan je stoppen met bang zijn? Wat kan je overdag niet doen en ’s nachts wel? Of omgekeerd?
Om alle angsten te verdrijven, maakten de kinderen tot slot een eigen talisman die ze overal mee naartoe kunnen nemen.

Filodroom

20 augustus 2021

Zomerschool 2021

Vrijdag 16 juli 2021
Zomerschool in Sint-Katelijne-Waver
met kindjes van het 1ste tot 3de leerjaar
thema ’taaltovenaar’

*Knutselen met letters, puzzelen met letters, nadenken over letters,* *… letterkoekjes eten 😉*

Voor de kinderen was dit de laatste dag van 2 weken zomerschool.
Ze waren moe en keken uit naar vakantie.
Daarom besloot ik om veel spelelementen in de workshop te steken.
De kinderen dachten na over de mooiste en de belangrijkste letter van het alfabet. En is er maar 1 letter a of zijn er vele?
Ze mochten ook fantaseren en associëren bij verschillende woorden.
Na deze korte kennismaking met filosoferen, beloonde ik hun harde denkwerk met een traktatie van letterkoekjes en filosofische vragen.

Woensdag 11 augustus 2021
Zomerschool in Mechelen
met kindjes van het 2de leerjaar
thema artistiek en creatief in Moreelshuis

*Optische illusies: wat een fascinerende ontdekking!*
Een sleutel die verandert in een bril? Ik kan dat tekenen!
Een kroon op maat voor ieder kind. Dat hebben ze verdiend!

Droog weer, zon en een prachtige locatie in het Begijnhof van Mechelen.
Ook de kinderen brachten hun goed humeur mee.
Ze warmden de hersenkronkels op met enkele associaties. Ze tekenden ook hoe bijvoorbeeld een sleutel kan veranderen in een bril. En wanneer juist verandert de sleutel dan in een bril? Vervolgens leerden de kinderen in één beeld meerdere beelden te herkennen. De wondere wereld van ambigue optische illusies ging voor hen open.
Nadien knutselden ze een kroon die iedereen mooi moest vinden. Maar kan dat wel? Bestaat er iets dat iedereen mooi vindt? Dat ontdekten we na onze modeshow. Tot slot luisterden we naar het verhaal van ‘Ik en de koningin’ en schreden de kinderen met hun kroon als een volleerde koning(in) naar huis.

Woensdag 18 augustus 2021
Zomerschool in Mechelen
met kindjes van het 1ste leerjaar
thema verhalen in de Predikherenbibliotheek

*Knippen en plakken, werken met klei en af en toe nadenken over speciale vragen. Dat het leuk was!*

Opnieuw een divers publiek anderstalige kinderen. Dat vroeg om een aangepaste aanpak. Knippen en plakken, boetseren met klei, wedstrijdjes en beweging.
En filosoferen? Ja hoor, dat ook. Meestal individuele gesprekjes tijdens hun activiteit. Toch ontstonden er ook twee boeiende gesprekken in de groep.
Dit zijn enkele uitspraken van de kinderen die we in de kring onderzochten.
–> Wanneer verandert klein in iets groot?
Meisjes zijn klein, jongens zijn groot.
Een baby is klein, peuters zijn groot.
De schoenen die je draagt maken je groot.
–> Kunnen dieren praten?
Dieren kunnen met 1 geluid verschillende dingen zeggen.
Papegaaien apen na, dat is ook praten.
–> Wat is praten?
Praten is bewegen met je mond.
Als je leest, praat je in je hoofd.

Filodroom

18 juni 2021

De avonturen van Tiebe, Elise en Rune

De filosofische eekhoorn
Een verslag van de filosofische speurtocht in de Broekelei in Keerbergen.

uit ‘Klokhuizeke Zomer 2021’

Vele mama’s en papa’s hebben zich in de voorbije maanden van hun creatiefste kant laten zien. Soms kostte het hen veel moeite maar toch vonden ze telkens nieuwe activiteiten uit om te vermijden dat hun kinderen urenlang aan een of ander scherm vastgeplakt bleven. Ook Elise, Tiebe en Runes mama en papa hebben zich vaak afgevraagd wat ze nu nog konden bedenken om onze vrienden te overtuigen. En wanneer het weer een beetje beter was, ging die activiteit liefst van al buiten door. Het belangrijkste was dan altijd een ander woord te vinden voor ‘wandelen’.
Dat intussen beroemde ‘W-woord’ kon altijd rekenen op een ’toch niet wéér wandelen hé mama!’. Dus ‘een zoektocht’ of ‘een heen-en-weertje Dijledijk’ of ‘een toerke Broekelei’ of ‘een sessie paddekes rapen’ of ‘een rondeke Pommelsven’. Dat klonk bij onze vrienden al héél wat beter in de oren. Gelukkig zorgden sommige verenigingen af en toe voor wat inspiratie. Ook zij moesten hun beste ideeën bovenhalen en dat deed vaak leuke activiteiten ontstaan voor de jongsten.

Zo was mama via-via te weten gekomen dat je een wel héél speciale -pas op, hier kom het W-woord weer- ‘wandeling’ kon maken in de Broekelei. Een ‘filosofische speurtocht’ zowaar! Alsjeblieft! Daar krijg je niet alle dagen de kans toe.
Maar ik zal vooral Elise zelf laten vertellen.

We hebben meegedaan aan een activiteit georganiseerd door Natuurpunt en Filodroom. We kwamen aan bij het containerpark. Daar was een tentje waar ieder kind een kaartje mocht kiezen met een opdracht op. Er waren o.a. sportopdrachten, dansopdrachten en tekenopdrachten. Na het uitvoeren van de opdracht moesten we een filosofische vraag proberen te beantwoorden. We kregen een blauw rugzakje mee met materialen om de vragen te kunnen beantwoorden. Na de uitleg kon de wandeling starten. De pijlen van Natuurpunt zouden ons de weg wijzen.
Maar er was iets gebeurd waardoor we een omweg moesten maken! Maar dat was niet erg want door die omweg hebben we heel wat nieuws ontdekt zoals het oude geboortebos met supermooie plekken om te wandelen. We hebben de hele middag genoten van de mooie natuur in Keerbergen en onderweg veel gepraat over de vragen die we hadden meegekregen.
Na de wandeling kwamen we weer terug aan het tentje van Natuurpunt en daar moesten we alles afgeven en we kregen een leuke verrassing.
(Voor diegenen die niet weten wat een filosofische vraag is… Het is eigenlijk een vraag waarop alle antwoorden juist zijn bijvoorbeeld: Hebben dieren ook vragen?, Van wie is een rivier?, Kunnen bomen voelen?, Is het meneer of mevrouw Aarde?)

Psst! Heb je ook gemerkt dat ze het ‘W-woord’ durfde te gebruiken? Haar enthousiast verslagje toont aan dat die fi-lo-so-fische speurtocht heel wat leuker bleek te zijn dan de naam deed vermoeden. En dan heeft Elise nog niet alles verteld!

Toen ze die weg langs het geboortebos maakten, hoorde ze een raar geluidje. Het klonk een beetje als papier verfrommelen of zo. Ze vroeg aan Tiebe, die al een beetje voorop was gelopen: ‘Heb je dat gehoord?’
Tiebe draaide zich om en aan de verwonderde blik in zijn ogen kon je opmaken dat hij iets had opgemerkt. ‘Daar, vlak bij jullie, op die boom, een eekhoorntje!’ Op dat moment kroop het bruine pluimstaartje een beetje verder op de stam en ook Rune en Elise konden het nu duidelijk zien. ‘Oh, wat een mooie!’
Het beestje was al even verwonderd als onze vrienden, want in plaats van weg te vluchten bleef Rune het aanstaren alsof het nog nooit zo’n leuke kleuter in levenden lijve had gezien. Dit moet dan wel een ‘filosofische eekhoorn’ zijn, dacht Elise bij zichzelf en had een klein binnenpretje.

Filodroom

17 april 2021

Op filosofische speurtocht

Deze kinderen (en ouders ;-)) lieten zich niet afschrikken door het koude weer! Zij deden mee aan de filosofische speurtocht ‘gedachten onder de loep’. Met een tasje vol speurdersmateriaal ontcijferden ze telkens een filosofische vraag. Vervolgens ging jong en oud enthousiast in gesprek. De combinatie van gesprekken en spelletjes op maat van de kinderen viel goed in de smaak. Wel 45 gezinnen deden mee en ontdekten het plezier van filosoferen. Missie geslaagd.

Achteraf deelden ze graag hun antwoorden. Ja hoor, bomen kunnen dansen. Als de wind waait, als er een vogeltje gaat opzitten, als een boom groeit, dan zwiept de boom heen en weer. Dat lijkt op dansen. Heeft een boom dan andere dingen nodig om te kunnen dansen? Of kan die ook uit zichzelf dansen? Kan je dansen zonder muziek?

Ook andere vragen kregen verrassende antwoorden. Heeft alles een naam? Kan de natuur stilstaan? Kunnen bomen voelen? …

Filodroom

24 maart 2021

Inschrijvingen filosofische speurtocht

FILOSOFISCHE SPEURTOCHT
Vrijbroekpark
Zaterdag 10 april 2021

vertrek
bezoekerscentrum Vrijbroekpark
Ridder Dessainlaan 65, 2800 Mechelen
tussen 13u.00 en 15u.30

mogelijke routes
3,3 km / 5,9 km / 7,9 km