Het HIOW is een nascholingstraject voor mensen uit het onderwijsveld die een bredere blik willen krijgen en een diepgaande bijscholing willen volgen. In dit traject van drie jaar komen verschillende modules aan bod. FMKJ, ofwel Filosoferen Met Kinderen en Jongeren is er daar één van.
In 2024-2025 mocht ik deze module vormgeven.

Filosoferen met kinderen is een praktijkgerichte cursus. We gaan samen op onderzoek. 
Wat is filosoferen? Wat doet de begeleider, wat doen de kinderen tijdens het filosoferen? 
Voor welke kinderen is filosoferen geschikt? Hoe organiseer je filosoferen op school, in de klas? 
Wat is de waarde van filosoferen in het (basis)onderwijs?
Doorheen een grote verscheidenheid aan werkvormen en onderwerpen vind je de antwoorden op deze vragen. Een aantal externen verrijken de cursus vanuit hun eigen expertise. 
De cursus omvat 8 lessen en sluit af met een evaluatiemoment.

De eerste sessies nam ik zelf voor mijn rekening. De studenten voerden allerlei opdrachten uit om te begrijpen wat filosoferen met kinderen en jongeren inhoudt. Ze leerden filosofische vragen herkennen en opstellen én ontdekten op welke manier je filosoferen in de klas kan vormgeven. Enthousiast werkten ze mee, dachten ze na en koppelden de nieuwe inzichten terug naar hun eigen onderwijspraktijk.
Enkele werkvormen die we toepasten om te filosoferen waren stellingen beoordelen op meters, stellingen bespreken in een rondedans, ordenen op meters en in venndiagrammen, groepsgesprekken in duo, kleine kring en grote kring enz. Thema’s die aan bod kwamen waren ‘orde en chaos’, ‘geluk’, ‘natuur’, ’taal’ enz.

Daarnaast nodigde ik enkele experten uit om enkele sessies vorm te geven. Mijn dank gaat uit naar Gideon Hakker (socratisch gesprek), Tim Van Nuffel (deep democracy) en Wolter Hartog (docent FMKJ).
Gideon nam de studenten mee in een (beknopte) versie van een socratisch gesprek om de rol van de begeleider toe te lichten. Tim gaf de studenten tools om alle stemmen te laten horen en om voor een veilig klimaat te zorgen. Wolter liet hen nadenken over de zin en onzin van filosoferen op school, met daarbij een stukje aandacht voor het evalueren van filosoferen.

Het enthousiasme bij studenten en docenten was zo groot dat er amper gedacht werd aan foto’s voor deze blog. Ik kan dan ook alleen maar voorstellen: Boek zelf een nascholing of schrijf je in voor een opleiding en kom zelf het plezier ervaren van filosoferen met kinderen en jongeren.